Git نام معروفی که در دنیای برنامه‌نویسی به آن برخورد خواهید کرد. در زمینۀ طراحی سایت ، سیستم کنترل نسخه Git به شما کمک می‌کند که کار تیمی خود را به‌صورت منظم‌تری پیش ببرید. در این مقاله می‌خواهیم یک بررسی کلی داشته باشیم بر روی ابعاد مختلف کاربردهای این نرم‌افزار قدرتمند و کمکی که به کدنویسی کرده است. اگر شما هم می‌خواهید در مورد گیت بیشتر بدانید تا پایان همراه ما باشید!
اگر یک برنامه‌نویس باشید قطعاً در ابزارهای مختلفی که برای این کار از آنها استفاده می‌کنید را هم دیده‌اید. لینوس تروالدز خالق این نرم‌افزار کنترل نسخه است؛ همان کسی که کار ساخت هستۀ لینوکس را هم انجام داد. نرم‌افزار متن‌باز گیت برای بازنگری، اصلاح و مدیریت source code برنامه‌ها به کار گرفته می‌شود. ایدۀ ساخت چنین برنامه‌ای از Bitkeeper و Monotone الهام گرفته شده است. هر دوی نرم‌افزارهای مذکور در گذشته برای کنترل و بازبینی توزیع کدهای منبع مورداستفاده قرار می‌گرفتند.
سیستم کنترل نسخه Git دارای دو نوع ساختار است. نوع اول ساختاری قابل تغییر است که اطلاعات فولدرهای در حال تغییر و اطلاعات ساخت نسخه‌های بعدی را ذخیره می‌کند. نوع دوم این سیستم قابل تغییر نیست. و تنها از طریق پایگاه داده است که می‌توان آن را اضافه کرد.
سیستم مدیریتی گیت آن‌قدر عملکرد خوبی از خود نشان داد که امروزه طبق آمارهای سایت Stack Overflow بیش از 70 درصد توسعه دهندگان از آن استفاده می‌کنند. این آمار بالاترین میزان استفادۀ کاربران در تمامی دنیاست و به‌این‌ترتیب می‌توان نرم‌افزار Git را بزرگترین برنامه کنترل نسخه در حال حاضر نامید. حالا که تا حدودی با این نرم‌افزار آشنایی پیدا کردیم بیایید نگاهی به تاریخچۀ آن داشته باشیم و ببینیم توسعه دهندگان آن از چه نقطه‌ای شروع کردند.
یکی از چالش‌های پیش روی توسعه دهندگان، پروژه‌های بزرگ برنامه‌نویسی بود. برای این پروژه‌ها دیگر امکان این وجود نداشت که تنها یک شخص کار کدنویسی را انجام دهد. از طرف دیگر کدنویسی تیمی مشکلات زیادی را به همراه داشت. نرم‌افزار Git این مشکلات را حل کرد.
سال 2005 میلادی نخستین نسخه گیت با مجوز عمومی GNU نسخه 2 توزیع شد. در آن سال اجازۀ استفاده رایگان از Bitkeeper از توسعه دهندگان Linux سلب شده بود. به همین خاطر توروالدز به فکر ساخت یک نرم‌افزار کنترل نسخه افتاد. این برنامه با کمک زبان‌های برنامه‌نویسی C، Shell و Perl نوشته شد. سازندگان Git VCS نسخۀ دوم آن را نه سال بعد یعنی در 2014 عرضه کردند و در فاصلۀ این سال‌ها نیز Patchهای متعددی به آن اضافه شد.
نرم‌افزار کنترل ورژن گیت ابتدا تنها برای لینوکس عرضه شده بود. به‌مرور زمان سایر سیستم‌عامل‌ها نظیر ویندوز، MAC و Solaris نیز از آن پشتیبانی کردند. هم اکنون نسخه‌های 2.16 و قبل‌تر از آن دیگر توسط تیم توسعه‌دهنده گیت پشتیبانی نمی‌شود. آپدیت‌های جدید اما کماکان برای نسخه‌های بعدی منتشر می‌شود. آخرین نسخه‌ای که برای کاربران منتشر شده 2.34 است که در همین ماه (نوامبر 2021) عرضه شد. Git در طول این چند تغییرات متعددی را تجربه کرده است که از جمله آنها می‌توان به آپدیت‌های PHP ، CSS و بهبودهای خواندن توسط ماشین اشاره کرد. برای دانلود آخرین نسخه گیت می‌توانید به این سایت مراجعه کنید.
اگر برای استفاده Git VCS به دنبال دلیل می‌گردید در این قسمت شما را با مزایای این نرم‌افزار آشنا خواهیم کرد.
پیش‌ازاین هم اشاره کردیم که یکی از هدف‌های سازندگان این نرم‌افزار بهبود برنامه‌نویسی بود. یکی از مشکلاتی که برنامه‌نویسی تیمی برای پروژه‌های بزرگ به دنبال داشت این بود که در نهایت همه کدها تبدیل به یک برنامه می‌شدند. با اینکه خروجی تنها یک نرم‌افزار بود اما هزاران خط کد همین اپلیکیشن توسط چندین برنامه‌نویس نوشته می‌شدند. وقتی که تمامی این کدها هنگام تحویل پروژه قرار بود کنار هم قرار بگیرند تازه بسیاری از خطاها خودشان را نشان می‌دادند. خطایابی در این وضعیت کار سخت و دشواری بود.
با ورود Git شرایط به‌گونه‌ای رقم خورد که اعضای تیم توسعه‌دهنده می‌توانستند تمامی تصمیمات اتخاذ شده توسط دیگران را مشاهده کنند. همچنین امکان مشاهده تمامی تغییرات، پیشرفت‌های پروژه و... فراهم شد و بدین ترتیب کارها نظم بیشتری پیدا کرد. در کنار این مسئله هماهنگی‌های میان اعضای گروه نیز بهبود پیدا کرد. دیگر نیازی نبود افراد حتماً در یک محل دور هم جمع شوند. هر کس در هر نقطه‌ای که بود می‌توانست وظایف خود را از راه دور انجام داده و نتیجه را به اطلاع دیگران برساند.
در برنامه‌نویسی این احتمال دور از ذهن نیست که بخواهید تغییراتی روی کد اعمال کنید اما پس از انجام آن خطاهای غیر قابل انتظاری رخ دهد. با بروز چنین ایرادی اولین چیزی که به ذهن شما می‌رسد این است که کاش می‌توانستید کدها را به حالت قبل برگردانید. Git VCS با نسخه پشتیبانی که تهیه می‌کند به شما این اجازه را می‌دهد که اگر بخواهید، تغییرات نامطلوب را نادیده بگیرید. این نسخه پشتیبان همچنین می‌تواند در صورت ازدست‌رفتن اطلاعات و خرابی حافظه‌های جانبی از بروز یک فاجعه نیز جلوگیری کند.
تحولات دنیای تکنولوژی به‌قدری سریع است که گاه متخصصان کامپیوتر ناخواسته از قافلۀ پیشرفت عقب می‌مانند. این عامل در کنار دانش محدودی که در اختیار افراد است سبب می‌شود که گاهی اوقات از دیگر افراد که هم تجربه بیشتری دارند و هم به‌روزتر هستند کمک بگیریم. ویژگی اشتراک‌گذاری کدها در سیستم کنترل نسخه Git به شما کمک می‌کند تا ایده‌های خود را با دیگران در میان بگذارید. از همه مهم‌تر اینکه اگر در جایی به بن‌بست رسیده‌اید می‌توانید از دیگران برای حل معضلات کمک بگیرید.
مواردی که تا اینجا ذکر شد تنها قسمت کوچکی از مزایای گیت هستند. بسیاری از ویژگی‌های مثبت این نرم‌افزار تنها وقتی به چشم می‌آیند که شروع به استفاده از آن کنید.
در پایان بد نیست یک شفاف‌سازی درباره مسئله‌ای که بعضاً موجب اشتباهاتی می‌شود داشته باشیم. برنامه Git و کاربردهای آن به‌عنوان یک سیستم کنترل نسخه، به‌گونه‌ای که شرح آن در این مقاله گذشت، معرفی شد. دراین‌بین گاهی افراد تازه‌کار به دلیل تشابه اسمی این برنامه را با GitHub و GitLab اشتباه می‌گیرند یا آنها را یکی می‌دانند.
گیت‌هاب در حقیقت یک سرویس میزبانی وب برای برنامه‌نویسان به‌حساب می‌آید. توسعه دهندگان می‌توانند در GitHub ثبت‌نام کرده و در آن کدهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. البته این اشتراک‌گذاری به‌صورت عمومی است و همه افراد به آن دسترسی دارند. دسترسی خصوصی یا محرمانه تنها با پرداخت هزینه امکان‌پذیر است.
GitLab هم کاری مشابه GitHub انجام می‌دهد با این تفاوت که شرکت‌های حامی و سازنده آن متفاوت هستند. فرق دیگر این است که شما در گیت لب امکانات حرفه‌ای‌تری برای تعیین سطح دسترسی دارید و ارائه خدمات کاملاً رایگان است.