زبان جاوا اسکریپت کتابخانههای زیادی دارد. یکی از آنها کتابخانه jQuery است که در بین برنامهنویسان، نامی معروف بهحساب میآید. در این مقاله میخواهیم کتابخانه jQuery را زیر ذرهبین ببریم و ببینیم چه چیزی باعث شده تا در دنیای برنامهنویسی تا این حد محبوب شود. اگر شما نیز مشتاق هستید در مورد جی کوئری بیشتر بدانید این مطلب را از دست ندهید!
در ژانویه سال 2006 میلادی یک مهندس نرمافزار به نام جان ریزگ (John Resig) کتابخانه jQuery را خلق کرد. نسخۀ اولیه آن در آگوست همان سال عرضه شد. این کتابخانه در حال حاضر توسط تیم توسعهدهندهای به رهبری تیمی ویلیسون (Timmy Willison) حمایت میشود. هدف از ساخت jQuery طبق اظهارات توسعه دهندگان این بوده که استفاده از زبان جاوا اسکریپت را سادهتر کنند. محبوبیت بالای جی کوئری نشان داد که آنها تا چه حد در رسیدن به هدف خود موفق عمل کردند.
پس از عرضۀ نسخه اول، تیم برنامهنویسی jQuery کار بر روی این کتابخانه را متوقف نکردند و با انتشار بهروزرسانیهای متعدد کارایی آن را بهبود بخشیدند. نسخه 1.1 و 1.2 سال 2007 منتشر شد و در سال 2009 موتور Sizzle Selector همراه نسخه 1.3 معرفی شد. آپدیت سال 2011 یعنی نسخه 1.5 در حالی ارائه شد که تیم توسعهدهنده، ماژولهای Ajax را بازنویسی کرده بودند. ماه مه همان سال یک نسخۀ دیگر با شمارۀ 1.6 عرضه شد که موجب بهبود راندمان برخی توابع موجود در jQuery میشد.
توسعه دهندگان از سال 2011 تابهحال آپدیتهای زیادی برای کتابخانه jQuery منتشر کردهاند. موتور Sizzle Selector یک بار دیگر در سال 2012 بازنویسی شد. با این به روز رسانی انیمیشن ها و انعطاف پذیری کتابخانه بهبود پیدا کرد. پشتیبانی از Adobe بعدها به جی کوئری اضافه شد، بسیاری از توابع قدیمی منسوخ شدند و جای خود را به توابع و کلاس های جدید دادند. باگ های امنیتی برطرف و بسیاری ویژگیهای جدید به کتابخانه jQuery افزوده شد. آخرین نسخۀ این کتابخانه شماره 3.6 است که ماه مارس همین امسال یعنی 2021 عرضه شد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این ورژن و یا دانلود آن می توانید به سایت jQuery مراجعه کنید.
امکانات بسیار خوب کتابخانه jQuery باعث شد تا برنامهنویسان بسیاری به استفاده از آن روی بیاورند. طبق آمارهایی که سایت BuiltWith در سال 2015 منتشر کرد حدود 62.7% از 1 میلیون سایت برتر دنیا و 17% از کل سایتهای موجود در اینترنت از این کتابخانه استفاده کرده بودند. گزارشهای سال 2017 از سوی Libscore نشان میداد آمار استفادهکنندگان جی کوئری رو به افزایش است. در این سال حدود 69.2% از 1 میلیون سایت برتر دنیا از کتابخانه جی کوئری استفاده میکردند.
آمارها و ارقام در سال 2018 به 78% از 1 میلیون سایت برتر رسید و یک سال بعد توانست به عدد 80% برسد. آنچه آخرین آمارهای 2021 نشان میدهند حاکی از رشد روزافزون میزان محبوبیت کتابخانه jQuery است. W3Techs اعلام کرده تا آپریل 2021 میزان استفاده از جی کوئری به 77.8% در بین 10 میلیون سایت برتر اینترنتی رسیده است.
اولین و بزرگترین هدف توسعه دهندگان jQuery این بود که کار برنامهنویسان را راحتتر کنند. این مسئله حتی به شعار آنها نیز تبدیل شد. همراه نام و لوگوی این کتابخانه عبارت: "write less, do more" (کمتر بنویس، کارهای بیشتری انجام بده) به چشم میخورد. این کتابخانه روشی را که کدهای جاوا اسکریپت با آن نوشته میشوند را تغییر داد. کدهایی که در جاوا اسکریپت خالص نیاز به صدها خط کدنویسی دارند در جی کوئری با 10 خط کد نوشته میشوند.
درصورتیکه بخواهید روی زیبایی بصری یک وبسایت یا اپلیکیشن کار کنید، کتابخانه جی کوئری ابزارهای بسیاری در اختیار شما قرار میدهد. با کمک این ابزارها قادر خواهید بود انیمیشنها و افکتهای زیبایی به المانهای خود اضافه کنید. اگر دقت کرده باشید این انیمیشنها بهکرات در سایتها مورداستفاده قرار میگیرد. بهعنوانمثال وقتی بر روی دکمهای کلیک میکنید آن دکمه تغییر رنگ میدهد یا کوچک و بزرگ میشود.
در کتابخانه jQuery امکان استفاده از تکنولوژی AJAX وجود دارد. با بهکارگیری این قابلیت شما میتوانید بدون refresh صفحات وب اطلاعات را از پایگاه داده دریافت کنید. همچنین میتوانید دادهها را به سرور ارسال کنید تا در آنجا پردازش شوند.
این کتابخانه قابلیت این را در اختیار شما میگذارد که منوهای بازشونده طراحی کنید. نظیر این منوها در سایتهای اینترنتی بسیار مورداستفاده قرار میگیرد. این منوها همانهایی هستند که با رفتن قرارگرفتن موس روی آنها یک سری زیرمنوها به نمایش درمیآید.
ویژگی اعتبارسنجی یک مورد بسیار کاربردی دیگر است. با اعمال این ویژگی از ورود دادههای نامعتبر به دیتابیس جلوگیری به عمل میآید. بهعنوانمثال در فرمهای ورود و ثبتنام اپلیکیشنها یا وبسایتها کادرهایی برای درج نام کاربری و پسورد وجود دارد. بعضی از این کادرها فقط اعداد و بعضی فقط حروف را قبول میکنند. حال اگر بهاشتباه یک کاراکتر غیرمجاز را وارد کنید کل کادر به رنگ قرمز درمیآید و به شما اخطار میدهد. این همان اعتبارسنجی است.
استفاده از کتابخانه jQuery تأثیرات زیادی دارد. برخی از این تأثیرات مثبت و برخی دیگر منفی هستند. اگر یک برنامه نویس تازه کار باشید بهره گیری از این کتابخانه سرعت شما را بالا می برد و در کنار آن کمک میکند ساده تر کارها را انجام دهید. روش های میانبری که جی کوئری برای دستکاری کدهای HTML به کار میبرد یک تاثیر مثبت دیگر است. برای کسانی که قصد دارند محتوای داینامیک زیادی روی اپلیکیشن یا وب سایت خود پیاده سازی کنند استفاده از jQuery توصیه می شود.
یک نوآوری که توسط تیم توسعهدهنده جی کوئری انجام شده این است که انتخاب تگ ها بر اساس قواعد CSS صورت میگیرد. این مسئله به سهولت انجام پروژهها میانجامد. مرورگرهای مختلف هرکدام کدهای جاوا اسکریپت را به شکل متفاوتی اجرا میکنند. توسعه دهندگان کتابخانه jQuery با علم به این موضوع، روشهایی را به کار بردند تا کدها در تمامی مرورگرها به شکل یکسانی اجرا شود.
با همه اینها باید یک نکته را هم در نظر داشته باشید که jQuery صرفا یک کتابخانه است. رقیب هایی مثل فریم ورک React Native در برابر آن از ساختار مستحکم تری برخوردار هستند. اگر بخواهید یک پروژۀ بزرگ را توسعه بدهید کارها پیچیده تر خواهد شد. در آن حالت شما باید فاکتورهای دیگری را در نظر بگیرید مثل سازماندهی، ماژولار بودن و قابلیت های گسترش و توسعه. این موارد در یک فریم ورک است که یافت میشود.
کند بودن بارگذاری صفحات وب یک ویژگی نامطلوب برای سایتها است. افزودن کتابخانهها، فریمورکها و کدها به سایت یکی از عواملی است که سبب میشود چنین اتفاقی رخ دهد. زمانی که اتصال اینترنت ضعیف باشد یا کاربران از طریق موبایل به سایت متصل شوند این مسئله به یک معضل تبدیل میشود. در این بین jQuery یک استثنا به شمار میرود. حجم بسیار کم آن است که کتابخانه جی کوئری را متمایز میکند. شما میتوانید دو روش برای بهکاربردن کتابخانه جی کوئری در وب سایت خود در پیش بگیرید. روش اول این است که فایل جی کوئری را از سایت رسمی دانلود کرده و در سایت و صفحات html از آن استفاده کنید. دومین روش CDN است.
در روش CDN فایل جی کوئری که در سرور مایکروسافت یا گوگل ذخیره شده است، از سرور فراخوانی خواهد شد. بهاینترتیب دیگر نیاز نیست فایل را در هاست قرار دهیم. برای این کار شما باید هنگام مراجعه به سایت جی کوئری به دنبال عبارت CDN بگردید. وقتی نسخۀ مورد نظر خود را یافتید، آدرس را به صفحات وب خود اضافه میکنید.
اگر در زمینه طراحی سایت، بهینهسازی و افزایش سرعت آن نیاز به راهنمایی دارید گروه شاخه با ارائه مشاوره تخصصی در خدمت شما خواهد بود. با ما تماس بگیرید!