امروزه طراحی سایت یکی از شغلهای پر درآمد در دنیاست که افراد زیادی در زمینه آن فعالیت دارند؛ اگر شما نیز قصد دارید وارد دنیای برنامه نویسی تحت وب شوید آشنایی با زبان PHP میتواند برایتان مفید باشد.
در این مقاله قصد داریم به شکلی مختصر در مورد زبان PHP توضیحاتی ارائه دهیم تا با مطالعۀ آن بتوانید پاسخ سؤالات خود در این زمینه را پیدا کنید و با دیدی باز نسبت به یادگیری و دنبالکردن زبان برنامه نویسی PHP اقدام نمایید. در ادامه با ما همراه شوید و تاریخچهای مختصر از این زبان را بخوانید، با ساختار و شیوه کدنویسی در PHP آشنایی پیدا کنید، از مزیتهای آن نسبت به زبانهای دیگر آگاه شوید و کاربردهای آن را در دنیای واقعی ببینید!
زبان PHP در سال 1994 توسط راسموس لردورف (Rasmus Lerdorf) برنامهنویس دانمارکی ابداع شد. بعدها با شکلگیری یک گروه برنامه نویسی، کار توسعۀ این زبان به شکل جدیتری دنبال گردید و در سال 1997 نسخه دوم این زبان منتشر شد.
اندی گاتسمن و زیو سوراسکی افرادی بودند که پایه و اساس نسخۀ 3 زبان PHP را بنیانگذاری کردند. آنها با تغییر نام Personal Home Page به عبارت: Hypertext PreProcessor (پیش پردازندۀ فرامتن) نسخۀ سوم را سال 1998 منتشر کردند. نسخۀ 4 زبان PHP سال 2000 عرضه شد و نسخههای 5، 5/5 و 7 آن به ترتیب در سالهای 2004، 2013 و 2015 در اختیار برنامه نویسان قرار گرفت که در آخرین نسخه شاهد بهبود عملکرد، افزایش سرعت و کاهش استفاده از حافظه بودیم.
برای یادگیری بهتر زبان PHP توصیه میشود ابتدا با زبان برنامه نویسی HTML و CSS آشنا شوید. در کنار این موارد، دانستن چگونگی کار با MySQL نیز برای مباحث مربوط به پایگاه داده میتواند مفید باشد.
ساختار کلی کدهای این زبان از قواعد دیگر زبانهای برنامه نویسی سطح بالا نظیر C استفاده میکند و کلمات کلیدی آن نیز تقریباً مشابه هستند. اگر بخواهیم برنامه ساده "Hello World!" را با این زبان نشان دهیم نتیجه نهایی چیزی مشابه تصویر زیر است:
که در اینجا زبان PHP درون کدهای HTML قرار گرفته است. اما چون زبان پی اچ پی الزاماً نیاز ندارد که درون کدهای اچ تی ام ال باشد یا حتی روی سرور وب اجرا شود، میتوان برنامه را به شکل خلاصهتر بهصورت زیر نیز نوشت:
مفسر PHP تنها کدهای درون جداکنندهها را تفسیر میکند. از جمله معروفترین جداکنندههای این زبان عبارتند از: PHP?> و ?> برای تعریف متغیرها باید توجه داشت که در شروع آنها حتماً علامت دلار یا $ لحاظ شود و در پایان دستورات نیز علامت سمی کولن (;) قرار بگیرد. همچنین یادآوری این نکته ضروری است که مثل دیگر زبان های برنامه نویسی سطح بالا، PHP هم به کوچک و بزرگ بودن حروف حساس است.
برخی از ویژگی های زبان PHP مزیت های بسیار خوبی برای آن، نسبت به سایر رقبا، ایجاد کرده است. از جمله این موارد مفسری بودن این زبان است. کدهای یک زبان مفسری بر خلاف زبان کامپایلری هنگام پردازش بهصورت خط به خط بررسی، تفسیر و اجرا میشوند که این مسئله خطایابی را برای برنامه نویس راحتتر میکند.
قابلیت Cross Platform مزیت دیگری است که این امکان را فراهم میسازد تا این زبان در پلتفرم های مختلفی نظیر: ویندوز، MAC، لینوکس و... بهسادگی اجرا شود.
از نسخه 5 به بعد پشتیبانی از شی گرایی نیز به قابلیتهای PHP اضافه شد. در روش شی گرایی شما میتوانید با تعریف کلاس ها و شی های مختلف از نوشتن دوباره کدها بینیاز شوید و بتوانید از کدهای نوشته شده در یک پروژه بار دیگر در پروژه بعدی استفاده کنید. این کار علاوه بر صرفهجویی در وقت، سرعت را نیز بالا خواهد برد.
مزیت دیگری که نمیتوان از کنار آن ساده گذشت، رایگان بودن است و برای استفاده از آن میتوانید به سایت رسمی PHP مراجعه کنید. این سایت بهترین منبع برای یادگیری این زبان نیز هست (البته در صورتی که به زبان انگلیسی مسلط باشید).
وجود کتابخانه های متعدد و فریم ورک های گوناگون مانند Laravel باعث شده که هنگام برنامه نویسی به زبان PHP از بازنویسی کدهای رایجی که در اکثر برنامه ها استفاده میشود بینیاز شوید و تنها با فراخوانی توابع، آنها را به کدهای خود اضافه کنید. همچنین با قوانین خاص فریم ورک ها، امنیت نیز بهبود پیدا میکند و سرعت بالا میرود.
زبان PHP بیشترین کاربرد را در حوزه برنامه نویسی تحت وب برای طراحی سایت و ساخت وب اپلیکیشن ها دارد. شما با به کار گیری این زبان میتوانید صفحات داینامیک ایجاد کنید. در توضیح این واژه باید گفت که پیش ظهور زبان هایی مثل جاوا اسکریپت و پی اچ پی صفحات سایت ها غالباً بهصورت استاتیک ساخته میشدند. به این ترتیب علاوه بر سخت شدن کار طراحی سایت، اعمال تغییرات در ساختار وب سایت نیز با دشواریهایی روبهرو میشد. همچنین امکاناتی نظیر مشاهده آمار سایت نیز وجود نداشت. آمدن زبان هایی مانند PHP باعث شد چنین محدودیتهایی رفع شود و برنامه نویسی تحت وب سادهتر گردد. همچنین امکانات پیشرفتهتری نیز به سایت ها اضافه شد.
این زبان امکان کار با Session و Cockie ها را برای شما فراهم میآورد. از رایجترین کاربرد کوکی ها کمک به تسریع لاگین شدن در سایت است. هر چند کاربردهای دیگر آنها در خصوص بهینه سازی سایت یا سئو را نیز نمیتوان نادیده گرفت.
ممکن است به این نیاز داشته باشید که دسترسی به برخی صفحات سایت (مثل صفحه ادمین) را محدود کنید یا اینکه میخواهید اطلاعات حساسی -مانند اطلاعات حساب کاربری اعضای سایت یا اطلاعات حساب بانکی افراد- رمزگذاری شوند. برای هر دوی این موارد زبان PHP امکانات لازم را در اختیار شما قرار میدهد.
تولید و ویرایش فایل های jpg، pdf، txt و... در کنار ویرایش، حذف و خوانش اطلاعات موجود در پایگاه داده و حتی تولید برنامه های دسکتاپ با استفاده از کتابخانه های PHP تنها گوشهای از قابلیتها و امکانات این زبان شگفتانگیز است. و اگر هنوز قانع نشدهاید شاید یک لیست کوتاه از بعضی سایت های معروف ایرانی و جهانی که با زبان PHP نوشته شدهاند کمک کند تا دید خود را نسبت به این زبان عوض کنید:
و این تنها تعداد اندکی از هزاران سایت معروف است. پس میتوان نتیجه گرفت که اگر قصد دارید به دنیای وب و برنامه نویسی وارد شوید با توجه به بازار کار بسیار خوب، درآمد مناسب و منابع آموزشی متعددی که در دسترس است، زبان PHP میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.